Voortgang

Samenvatting presentatie Provinciale prognose bevolkingsgroei en woningbouw dd 12 november 2020

Op 12 november 2020 is er een beeldvormende avond gehouden n.a.v. de Provinciale prognose inzake bevolkingsgroei en woningbouw. De hiervoor gebruikte presentatie hebben wij samengevat op 2 pagina’s

STURING OP WONINGBOUWREGIE EN -REALISATIE
BeeldVormendeAvond dd. 12 nov. 2020

ONTWIKKELING WONMINGVOORRAAD

  • Nota ‘Woonvisie’ (juli 2018):
    woonbehoefte: 2018-2028 =            3.940. In 2018-2019 ruim 1.000 gerealiseerd
  • Opgave:             2020-2030 = ruim 4.500 woningen, incl. verstedelijkingsopgave van 900 extra woningen in Veghel (uitgangspunt Woonvisie)
  • Prognose:          2030-2040 = ruim 2.100+ woningen extra nodig
    ruim 6.600 woningen
  • In huidige bouwplannen: 4.100 woningen (in diverse stadia/hardheid)
  • Prognose 2040-2050 voor Gemeente Meierijstad is lichte groei aannemelijk.

UITGANGSPUNTEN HUIDIGE ‘WOONVISIE’

  • Minimaal 25% sociale huurwoningen in ieder bouwplan;
  • Woningbehoefte evenredig aan alle kernen toekennen o.g.v. de woningvoorraad 1.1.2018 van iedere kern;
  • Procentuele verdeling van woningen per kern in segmenten/prijsklassen
  • Prioriteit aan inbreidingsplannen boven uitbreidingsplannen

Aantallen doorgerekend naar alle kernen en segmenten
Zoeksessie:
passen extra woningen in de kernen binnen huidige kaders/uitgangspunten?
Conclusie: niet overal mogelijk, dus we moeten keuzes maken om toch voldoende woningen te realiseren

Nader uit te werken uitgangspunten: een 14e kern?

  • De toename van de woningen gaat voor het overgrote deel in uitbreidingsplannen plaatsvinden;
  • Dat zouden een klein aantal grotere uitbreidingsplannen kunnen zijn bij de grotere kernen of, zoals de naam van de koers aangeeft, een grote nieuwe kern (14de kern);
  • Op andere locaties nog beperkt woningbouw passend bij de (ruimtelijke) mogelijkheden van de kern.

Keuze voor: Middenkoers met nader uit te werken uitgangspunten:

  • Resterende woningen uit oude prognoses (Woonvisie), worden gerealiseerd conform woonvisie (voornamelijk inbreiding & evenredige verdeling aan alle kernen);
  • Extra benodigde woningen (nieuwe prognoses) realiseren door prioriteit te geven aan aantal uitbreidingsplannen; géén 14de kern

Sturingsmogelijkheden Gemeente: actief of faciliterend

  • grondbeleid
    • knelpunten
      • grote investeringen + lange terugverdientijd
      • markt pakt voornamelijk financieel rendabele ontwikkelingen op.
      • niet/minder financ. rendabele ontwikkelingen vaak zeer gewenst voor gemeente
      • grondbeleid situationeel inzetten. => heeft niet tot meer grondaankopen geleid
  • betaalbaarheid wonen (bijv. erfpacht): invloed op resultaat
  • minimum percentage (sociale woningbouw)
  • bouwoffensief (afspraken met marktpartijen)
  • aanpak
    • geef marktpartijen zekerheid
    • stel als gemeente vooraf beleid op
    • blijf als gemeente actief en houd de regie

Gezien de druk op de woningmarkt streven de prognose tot 2040 sneller te realiseren;

  • Aanname van 15% uitval in bouwplannen (dus 15% extra bouwplannen nodig om 100% prognose te halen)
  • Flexibele ruimte uit ‘Woonvisie’, indien nodig, inzetten om knelpunten op te lossen
  • Sturend op kwaliteit in integrale ontwikkeling

Minimum percentage

  • Inzet grondbeleid
  • Betaalbaarheid wonen (o.a. erfpacht)

Wat is het probleem/knelpunt?

  1. Gemeente wil voldoende woningen in sociale huursector gerealiseerd zien. Financieel rendement hierop is lager dan in de midden- en hogere prijssegmenten
  2. Niet iedere ontwikkellocatie vanaf 4 woningen is even geschikt of wenselijk om daarin een sociale huurwoning te realiseren
  3. Kleine ontwikkellocaties zorgen met het minimumpercentage niet voor de zo noodzakelijke grote woningaantallen in de sociale huur
  4.  Gemeente, marktpartijen en corporaties willen meer flexibiliteit om zowel minimumpercentage te halen als ontwikkelingen niet te frustreren

Overzicht dat door de Werkgroep is gemaakt n.a.v. nieuwe provinciale bevolkingsgroei- en woningbouwprognose
In de KCR-Gebiedsvisie zijn bevolkingsgroei en woningbouw twee belangrijke thema’s: als het aantal inwoners in Meierijstad groeit, moet immers worden voorzien in voldoende passende woonruimte. De vraag is natuurlijk waar binnen de gemeente woningbouw zal plaatsvinden en ook welke eisen daaraan gesteld moeten worden: er zijn woningen nodig voor starters en daarnaast groeit het aantal ouderen die andere woonwensen hebben dan mensen met een gezin.

Tot een jaar geleden was het gemeentelijk beleid (nota ‘Woonvisie’, juli 2018) er nog op gericht woningbouw zoveel mogelijk via inbreiding te realiseren.
Uit de prognose, die de Provincie in oktober 2020 heeft uitgebracht, blijkt echter dat de groei van de bevolking in 2030 en 2040 hoger zal uitpakken dan aanvankelijk voorzien was. De nota ‘Woonvisie’ zal daarom bijgesteld moeten worden omdat de woningbouwopgave ook voor Meierijstad fors naar boven moet worden bijgesteld.

Hierna volgt eerst een ingekorte versie van de provinciale prognose van de bevolkingsgroei voor 2030 en 2040, waarna wordt ingegaan op de oorzaken van die groei. Dan volgt een samenvatting van de Beeldvormende Avond die op 12 november heeft gehouden hoe de gemeente de woningbouwopgave wil aanpakken.

oktober 2020
Bevolkingsgroei in Noord-Brabant en Meierijstad
In de herfst van 2020 heeft de Provincie een prognose uitgebracht van de bevolkingsgroei in Noord-Brabant tot 2040. In de tabel staan de gegevens voor de grote steden, voor Meierijstad en de omliggende gemeenten:

  1. De bevolkingsgroei doet zich vooral in de grote steden voor, met name in Eindhoven.
  2. Meierijstad blijft, ten opzichte van de omliggende gemeenten, de grootste qua inwonertal, maar blijft achter bij Oss en Helmond.

Rond 2040 bereikt de vergrijzing van de Brabantse bevolking haar hoogtepunt.

  1. Bijna 27% is dan 65 jaar of ouder; dat was in 2020 nog 20%.
  2. Het aantal 65+-ers groeit van 520.000 in 2020 tot iets meer dan 740.000 in 2040. Dat is een groei van 43%. De hoogste leeftijdsgroepen (75+) groeien het sterkst. Landelijke gebieden vergrijzen meer dan stedelijke gebieden.
  3. Tegelijkertijd neemt het aantal 20-64-jarigen juist in aantal af. Tussen 2020 en 2040 loopt deze leeftijdsgroep deze leeftijdsgroep met ca. 35.000 mensen terug (-2%).
  4. Het aantal 0-19-jarigen blijft tot 2030 nagenoeg gelijk, waarna er een lichte toename volgt.

oktober 2020
Oorzaken bevolkingsgroei in Noord-Brabant en Meierijstad
Uit onderstaand grafiek blijkt, dat de bevolking in Noord-Brabant van 2000 tot 2020 is gegroeid.

In 2019) nam de Brabantse bevolking met ruim 18.000 inwoners toe, het hoogste niveau in de eerste twee decennia van dit millennium (het jaar 2000 uitgezonderd) . Vanwege ‘corona’ is in 2020 sprake van een verwacht sterfteoverschot van ca. 2.750 personen. Ook de (positieve) binnen- en buitenlandse migratiesaldi zijn lager dan in 2019. O.g.v. de gegevens over januari t/m oktober 2020 wordt in Brabant een bevolkingsgroei verwacht van om en nabij de 10.000 personen (bijna 50% onder het niveau van 2019).

Wat betreft bevolkingsgroei bepalen positieve migratiesaldi de laatste jaren meer en meer het beeld, al is dat in 2020, ten opzichte van de jaren daarvóór- gedaald.
De natuurlijke aanwas – het verschil tussen geboorte en sterfte – gaat de laatste jaren steeds meer naar beneden en ligt in 2020 daar – naar verwachting – zelfs onder.

Voor de recente bevolkingstoename zijn echter vooral de buitenlandse migratiesaldi bepalend, vanaf 2015 voor bijna 90%. Het buitenlands migratiesaldo is in 2019 uitgekomen op iets meer dan +15.000, een niveau dat – gemeten vanaf 1950 – niet eerder zo hoog lag. Vooral de laatste jaren is het buitenlands migratiesaldo sterk toegenomen. De vluchtelingencrisis (2015/2016) en de komst van arbeidsmigranten, kenniswerkers en buitenlandse studenten verklaren dit beeld. In 2020 werd een buitenlands saldo verwacht van rond de +12.500.